Ses Sağlığı

  Ses sağlığı, bir şarkıcı için her zaman ön planda olması gereken bir konudur. Sesinizin sağlıklı olup olmadığının, dinleyerek anlaşılabilecek bazı verileri vardır. 

  Bunun için ilk önce "ses kısıklığı" olarak tanımladığımız durumun ne olduğunuz bilmemizde fayda var.

Ses kısıklığı, başlıbaşına bir sorun değildir. Varolan sorunun bir göstergesidir. Ses kısıklığı, aslında ses verme eylemi esnasında sese bir havanın eşlik ettiğini duymamız anlamına gelir. Ses telleri, iki tane kastır. Ve bu iki kas, ses verme işlemi sırasında birbirlerine dalgalanan bir hareket yaparak değerler. Bu pozisyondayken, sağlıklı ses telleri tam olarak kapanır ve arada bir boşluk olmaz. Bu sayede temiz bir ses elde edilir. Eğer ses tellerinde bir kızarıklık (hiperemi) ve ödem varsa, ses tellerimiz rahatça kapanamaz ve arada boşluk kalır. Aynı şekilde nodül veya polip gibi bir oluşum varsa, bu oluşum ses tellerinin arasında yer aldığından, iki ses kası birbiri ile tam olarak temas edemeyeceğinden sese hava eşlik edecektir. Sesinizi çok konuşarak veya yanlış şekilde şarkı söyleyerek yorduğunuzda, biraz ödem ve kızarıklık oluşabilir ve bir süre sesinizi dinlendirmenizle bu sorun geçebilir. 

  Nodül ve polip gibi bir oluşum olduğunda ise, eğer orta tonlarda ise konuşurken sesinize daimi olarak bir hava veya cızırtı eşlik edecektir. Tizlerde böyle bir oluşum varsa, konuşurken de şarkı söylerken de hemen anlamayabilirsiniz. Ancak tizlere çıkarken aniden ses yerine hava çıkabilir ve siz ses vermek için daha fazla güç sarfetmek zorunda kalabilirsiniz.

  Sesinizde bir sorun hissettiğinizde, ilk olarak mümkün olduğunca sessiz kalmayı deneyin. Dinlenmek her zaman en önemli adımdır. Eğer bir düzelme yoksa, veya düzelme olsa dahi şarkı söyleyince tekrar aynı sorunu yaşıyorsanız mutlaka bir ses kontrolüne gitmelisiniz. Günümüzde bu konuda bir kaç isim yapmış doktor mevcut. Bu doktorlar, Kulak-Burun-Boğaz doktorları olmaları dışında, ses konusunda kendilerini geliştirmeye çalışan kişilerdir. Ülkemizde foniatri uzmanı olarak eğitim görmüş tek isim, okulda da bize bu konuda ders vermiş olan Prof. Güzin Gürel'dir. Kendisi bazı doktorlarla beraber çalışmalar da yapmış ve onların bu alanda biraz olsun gelişmelerini sağlamıştır. Ancak, bazı doktorlar, ünlü isimlerin kendilerine gelmesiyle adlarını duyurduktan sonra, bana göre bu işi biraz özensiz yapmaya başlamışlardır.

  Her nodül için ameliyata gerek yoktur. Eğer nodülünüz varsa, ve doktorunuz ameliyat diyorsa bilmeniz gerekenler var. Örneğin doktorunuz operasyondan sonra onbeş gün sessiz kalma süresinin ardından sahneye dönüp rahatça şarkı söyleyebileceğinizi iddia ediyorsa bunun tamamen yanlış olduğunu bilmelisiniz. Ses tellerinin üzerindeki doku onbeş günde kendini tamamlar. Ancak bundan sonra dikkat etmeniz gereken bir aylık bir süreç vardır ve yine şarkı söylememelisiniz. Toplamda beş ay sürecek bir iyileşme sürecidir sizi bekleyen. Bu süreçte şan eğitmeninizle özellikle "u" vokali ile yapılan egzersizlerle bir terapi yürütmeniz gerekecek. Bütün bunları yapmaz ve sadece ameliyat olup normal hayatınıza dönmeye çalışırsanız (profesyonel şarkıcılar için özellikle söylüyorum), o nodül tekrar oluşacaktır. Çünkü nodüle sebep olan şey, sizin yanlış şarkı söylemenizdir. Bunu ameliyat sonrası dönemde düzeltmez ve direkt olarak şarkı söylemeye kalkışırsanız, bu ayağınıza nasır yapan bir ayakkabıyı giymekte ısrar etmenize benzer.

  Kısa süre önce profesyonel bir şarkıcı ile çalışmaya başladık. Kendisi yıllardır sesine fazla yüklendiğinden bazı sorunlar yaşıyordu. Sesini fazla zorladığı bir kaç günün sonunda, konuşamayacak kadar sesi kısıldığı için bir doktora gitmeye karar verdi. Ancak gittiği doktor, piyasada ses uzmanı olarak nam salmayı başarmış bir doktordu. Derhal ameliyat öneren doktorumuz, onbeş günde herşeyin düzeleceğine de garanti verdi. Tabii, ameliyat için de sadece iki hastaneyi şart koştu. Elbette gerekçeleri arasında diğer hastanelerin ekipmanlarının kötülüğü vs gibi şeyler vardı. Hayatını şarkı söyleyerek kazanan, ve tam da en önem verdiği projeleri hayata geçirmeye hazırlandığı sırada sesi ile problem yaşayan bir şarkıcı, bu söylenenler karşısında elbette paniğe kapılır ve elbette pahalı da olsa doktorun tercih ettiği yerde ameliyat olmak ister. Bu olay, benim kendisini başka bir doktora yönlendirmem ile başka bir hikayeye dönüştü. Doktorumuz, onbeş günlük sessizlik istedi. Çünkü bazı nodüller böyle bir sessizlik süresi sonunda küçülebilir hatta tamamen kaybolabilirler. Bu sürenin sonunda ses tellerinin durumuna göre bir yol izlenecek ve ameliyat olacaksa bile, bunu aylar boyu benimle terapi görebileceği rahat bir zamana ertelemenin yolları aranacak. Dilerim ameliyat hiç gündeme gelmez, ama en azından büyük bir hatadan son anda dönmüş olduk.

  Hepinize sağlıklı günler diliyorum. Kendinize de sesinize de iyi bakın.